Kto napisał tę księgę?

Nie jest niczym zaskakującym, że Ewangelia Jana nigdzie nie wymienia imienia autora; tego typu informacji nie znajdziemy też w żadnej z trzech pozostałych Ewangelii. Istnieją jednak dwie istotne przesłanki wskazujące na to, że została ona napisana właśnie przez św. Jana. Po pierwsze, sama Ewangelia identyfikuje autora jako ucznia, którego Jezus miłował. Istnieją trzy powody, by uznać, że określenie to odnosi się właśnie do Jana. Po pierwsze, jako jeden z dwunastu apostołów, był on naocznym świadkiem wydarzeń opisanych w Ewangelii (J 21,24). Po drugie, prawdopodobnie był jednym z trzech – obok Jakuba i Piotra – uczniów wybranych przez Jezusa, gdyż jako jeden z pierwszych usłyszał od Marii wieść o zmartwychwstaniu (J 20,1-10). I po trzecie – Ewangelia wyraźnie odróżnia autora od Piotra, natomiast Jakub zmarł niedługo po zmartwychwstaniu Jezusa, nie mogła zatem wyjść spod jego pióra.

Drugi ważny dowód, przemawiający na rzecz autorstwa Jana, to jednomyślne świadectwo wczesnych chrześcijan.

Według Ireneusza (II w. po Chrystusie) to właśnie Jan był owym uczniem, który złożył głowę na piersi Jezusa – uczniem, „którego Jezus miłował” (J 13,23), a więc i autorem Ewangelii.

W jakich okolicznościach powstała?

Tradycja chrześcijańska nazywa Ewangelię Jana "czwartą Ewangelią", dając do zrozumienia, że powstała ona później niż pozostałe. Polikarp, chrześcijański męczennik żyjący w II w. po Chrystusie, który znał Jana osobiście, powiedział Ireneuszowi, że Jan napisał swoją księgę podczas służby w kościele w Efezie. Wszystko to razem sugeruje, że Ewangelia Jana powstała między 85 a 95 r. po Chrystusie.

Dlaczego Ewangelia Jana odgrywa tak ważną rolę?

Jan nie umieścił w swojej Ewangelii opowieści o narodzeniu Jezusa; zamiast tego rozpoczyna swoją księgę, sięgając daleko wstecz. Nawiązując do słów "Na początku (…)" z Księgi Rodzaju (1,1), pokazuje bezpośredni związek pomiędzy naturą Boga, a naturą Słowa – naturą Jezusa Chrystusa. W ogóle tym, co wyróżnia Ewangelię Jana, jest nacisk kładziony na boskość Jezusa. Widoczne jest to w wielu miejscach, a szczególnie we fragmencie Ewangelii (J 8,58), kiedy to Jezus nazywa siebie imieniem Boga – "JAM JEST" – wywołując taki gniew Żydów, że tłum usiłuje zabić Go za bluźnierstwo.

Jakie jest główne przesłanie księgi?

Podczas gdy pozostałe trzy Ewangelie przedstawiają Jezusa jako Króla, Sługę oraz Syna Człowieczego, Jan pokazuje Go jako Syna Bożego – ten aspekt natury Jezusa jest u Jana zdecydowanie silniej akcentowany niż w pozostałych Ewangeliach. Jan napisał tę księgę, żeby czytelnicy: „wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym” i żeby wierząc, mieli życie w Jego Imię (J 20,31).

W tym celu naszkicował porywający i charakterystyczny obraz Jezusa Chrystusa, całkowicie zgodny z ujęciem pozostałych ewangelistów, a jednocześnie w istotny sposób wzbogacający objawienie Biblii dotyczące Jezusa Chrystusa – Boga-człowieka.

Jan na różne sposoby przekazuje swoim czytelnikom prawdę o naturze Jezusa. Przytacza siedem stwierdzeń Jezusa zawierających słowa "Ja jestem…", w których Pan mówi o sobie, że jest "światłością świata" (J 8,12), „zmartwychwstaniem i życiem” (J 11,25) oraz „drogą, prawdą i życiem” (J 14,6). Początkowe rozdziały Ewangelii Jana (2-12) można by nazwać Księgą Znaków – zawierają one opis siedmiu różnych cudów (znaków) dokonanych przez Jezusa, takich jak przemienienie wody w wino w Kanie, czy wskrzeszenie Łazarza w Betanii. Cuda te ukazują boskość Jezusa, jako Bożego Syna.

Jak to odnieść do siebie?

Przedstawienie Jezusa jako Syna Bożego stawia Go ponad wszystkimi ludźmi, jacy kiedykolwiek chodzili po ziemi. Jezus nosi w sobie transcendencję, która obecna jest jedynie w samym Bogu. Tym samym dzieło, którego dla nas dokonał powoduje, że nasze zbawienie staje się czymś absolutnie pewnym. Ponieważ On jest Bogiem, Jego ofiara na krzyżu niesie konsekwencje na całą wieczność, inaczej niż starotestamentowe ofiary składane ze zwierząt, których rezultaty były krótkotrwałe. Jezus, Bóg-człowiek, zapłacił za nasze grzechy. A więc, ze względu na Jego boską naturę, możemy pokładać w Nim wszelką ufność.

Ewangelia Jana kieruje do czytelników jedno proste, choć niesłychanie ważne pytanie: Czy wierzysz, że Jezus jest Panem? Jeśli wierzysz, otrzymasz życie wieczne – spędzisz wieczność w obecności Boga, gdzie nie będzie już bólu ani łez, ani śmierci.