Kto napisał tę księgę?

Tradycja żydowska od samego początku przypisuje autorstwo tej księgi skrybie i znawcy Prawa imieniem Ezdrasz. Stał on na czele drugiej grupy Żydów, powracających z niewoli babilońskiej do Jerozolimy (Ezd 7,11-26). Od ósmego rozdziału księgi narracja prowadzona jest w pierwszej osobie, sugerując, że autor brał osobisty udział w opisywanych wydarzeniach. Ezdrasz odgrywa w drugiej części księgi znaczącą rolę, podobnie jak w będącej jej kontynuacją Księdze Nehemiasza. W Biblii Hebrajskiej obie te księgi stanowiły jedną całość. Zewnętrzne źródła sugerują jednak, że zostały napisane jako odrębne dzieła, a dopiero po czasie scalono je w kanonie hebrajskim (po czym zostały ponownie rozdzielone w nowożytnych przekładach Biblii).

Ezdrasz wywodził się bezpośrednio z linii najwyższego kapłana Aarona (Ezd 7,1-5), był więc pełnoprawnym kapłanem, a także zdolnym skrybą. Gorliwa miłość do Boga i wierność Jego Prawu spowodowały, że stanął na czele grupy Żydów i poprowadził ich z powrotem do Izraela. Miało to miejsce za rządów króla Artakserksesa, władcy Imperium Perskiego (które w tamtym okresie przejęło schedę po Imperium Babilońskim, odpowiedzialnym za uprowadzenie ludu Judy).

W jakich okolicznościach powstała?

Księga Ezdrasza opisuje dwa etapy powrotu Żydów z niewoli babilońskiej. Rozdziały 1-6 obejmują powrót pierwszych repatriantów pod wodzą Zorobabela. Jest to okres dwudziestu trzech lat, począwszy od edyktu wydanego przez króla Persji Cyrusa, a kończąc na odbudowie świątyni w Jerozolimie (538-515 r. przed Chr.). Rozdziały 7-10 rozpoczynają się ponad sześćdziesiąt lat później, kiedy Ezdrasz poprowadził kolejną grupę wygnańców z powrotem do Izraela (458 r. przed Chr.). Księga nie mogła powstać przed 450 r. przed Chr., a więc datą wydarzeń opisanych w Ezd 10,17-44. (Trasa wędrówki wygnańców, zob. Mapa: Wygnanie i powrót z niewoli, Dodatek A).

Wydarzenia spisane w Księdze Ezdrasza mają miejsce w Jerozolimie i na pobliskim terenie. Powracający wygnańcy byli w stanie zaludnić jedynie niewielki obszar tego, co niegdyś było ich państwem.

Dlaczego Księga Ezdrasza odgrywa tak ważną rolę?

Księga Ezdrasza jest niezwykle istotnym ogniwem w historii narodu izraelskiego. Kiedy ich władca został obalony, a lud uprowadzony do Babilonu, Królestwo Judy straciło suwerenność. Księga Ezdrasza mówi o tym, jak podjęto walkę o odbudowę zniszczonej państwowości i narodowej tożsamości. Przesłanie całej księgi jest jasne: Żydzi nie przestali być Bożym ludem. Bóg o nich nie zapomniał.

W Księdze Ezdrasza śledzimy dzieje odbudowy świątyni w Jerozolimie pośród wyzwań, z jakimi mierzyli się powracający Żydzi. Gdy zapał pierwszej grupy repatriantów minął, odbudowa murów miasta stanęła w miejscu, a mieszkańców ogarnęła duchowa apatia. Wkrótce jednak zjawił się Ezdrasz z nową grupą Żydów i doprowadził do odnowy przymierza z Bogiem.

W Księdze Ezdrasza znajdziemy także jedną z najwspanialszych modlitw wstawienniczych w całej Biblii (Ezd 9,5-15; zobacz też inne przykłady w Dn 9 oraz Neh 9). Trudno przecenić rolę, jaką Ezdrasz odegrał w duchowym rozwoju narodu żydowskiego.

Jakie jest główne przesłanie księgi?

Księga Ezdrasza przedstawia dwie zasadnicze kwestie, z którymi musieli się zmierzyć powracający do swojej ziemi wygnańcy: 1) zadanie odbudowy świątyni (Ezd 1,1-6,22) oraz 2) potrzeba duchowej odnowy (Ezd 7,110,44). Oba te składniki były niezbędne, by lud mógł odnowić właściwą więź z Bogiem.

Księga przekazuje również szersze przesłanie: Bóg dotrzymuje swoich obietnic. Poprzez swoich proroków Bóg zapowiedział, że po siedemdziesięciu latach niewoli Jego lud powróci do swojej ziemi. Opisane w księdze wydarzenia dowodzą, że Bóg dotrzymał słowa. Pokazują też uniwersalną zasadę, że kiedy ludzie dochowują wierności Bogu, On wylewa na nich błogosławieństwo. Księga ta, podobnie jak Księgi Kronik (napisane w tym samym czasie), podkreśla znaczenie świątyni i właściwego oddawania Bogu czci.

Jak to odnieść do siebie?

Bóg pobudził świeckich władców (Cyrusa, Dariusza i Artakserksesa), by pozwolili Żydom powrócić do ojczyzny, a nawet by wsparli materialnie odbudowę świątyni. Byli to zaskakujący sprzymierzeńcy w wielkim projekcie odnowy narodu wybranego.

Czy zdarzyło ci się, że otrzymałeś hojną pomoc z niespodziewanego źródła? Zastanawiałeś się wtedy, w jak misterny sposób Bóg potrafi układać okoliczności, tak by wszystko współdziałało dla dobra tych, którzy Go kochają (zob. Rz 8,28)? Spędź chwilę, rozmyślając nad Bożą opatrznością i miłosierdziem, które odczuwałeś w konkretnych chwilach w twoim życiu. Na nowo zawierz siebie Bogu. W tym, przez co dziś przechodzisz, kieruj się ufnością, miłością i posłuszeństwem.