Kto napisał tę księgę?

Treść Księgi Kapłańskiej jest bezpośrednim nawiązaniem do Księgi Wyjścia, tym samym świadczy o tym, że obie księgi wyszły spod tej samej ręki. Argumenty przemawiające za Mojżeszem jako autorem Księgi Wyjścia, potwierdzają również jego autorstwo Księgi Kapłańskiej. Co więcej, w ponad pięćdziesięciu miejscach znajdujemy w tekście sformułowanie typu: "Bóg przemówił do Mojżesza" (Kpł 1,2; 4,1; 5,14; 6,1). Również Nowy Testament uznaje Mojżesza za autora Księgi Kapłańskiej (Mt 8,4; Łk 2,22; Hbr 8,5).

Określenie Leviticus (Kapłańska) pochodzi od plemienia Lewiego, którego członkowie zostali powołani przez Boga do posługi kapłańskiej. Nazwa została zaczerpnięta z Septuaginty i "chociaż odnosi się do Lewitów, samo plemię nie odgrywa tu jakiejś szczególnej roli; jednak tematyka dotycząca kapłaństwa jak najbardziej uzasadnia taki właśnie tytuł"1. Pierwotnie księga ta była swego rodzaju podręcznikiem oddawania czci Bogu oraz zbiorem zasad rytualnych i moralnych odzwierciedlających charakter świętego Boga.

W jakich okolicznościach powstała?

Prawo spisane w Księdze Kapłańskiej zostało nadane Mojżeszowi przez Boga na górze Synaj lub w jej pobliżu, gdzie Izraelici obozowali w trakcie 28 wędrówki do Kanaanu. Bóg przekazał te szczegółowe zasady tuż po ogłoszeniu Dekalogu, dlatego przypuszczalna data ich nadania to rok 1446 przed Chr. Nie sposób jednak ustalić, czy poszczególne przepisy zostały zebrane w jedną całość właśnie wtedy. Możliwe, że były stopniowo zapisywane w przeciągu czterdziestu lat wędrówki po pustyni.

Dlaczego Księga Kapłańska odgrywa tak ważną rolę?

"Księga Kapłańska była pierwszą księgą jaką poznawały żydowskie dzieci w trakcie swojej religijnej edukacji. Jednocześnie, zwykle znajduje się na szarym końcu ksiąg biblijnych studiowanych przez chrześcijan"2. Współczesnego czytelnika zniechęcają długie listy przepisów dotyczących pożywienia, ofiar czy norm społecznych. Jednak pośród tych wszystkich drobiazgowych nakazów odnajdujemy jeden wiodący motyw – świętość. Pojęcie to oznacza oddzielenie, niezwykłość i absolutną „inność” Boga. Zrozumienie świętości Boga pozwala uświadomić sobie, dlaczego grzech tak radykalnie niszczy relację ludzkości z Bogiem – jej Stwórcą.

Bóg ustanowił system ofiarny po to, aby lud przymierza mógł cieszyć się relacją z Nim poprzez oddawanie Mu czci; jednocześnie zostawił miejsce na skruchę, zadośćuczynienie i odnowę tej relacji – w przypadku zerwania jej przez grzech.

"Kiedy bogobojny Izraelita nakładał ręce na ofiarowywane zwierzę, identyfikował się z nim jako ze swoim zastępcą (…). Oznaczało to symboliczne przeniesienie jego grzechu, a także prawne obarczenie winą zwierzęcia ofiarnego. Następnie Bóg przyjmował śmierć zwierzęcia (…) jako zapłatę za konkretny grzech, domagający się wyrównania długu"3.

Wiele lat po spisaniu Księgi Kapłańskiej na świat przyszedł Jezus, by ofiarować samego siebie jako ostateczną ofiarę, świętą i doskonałą, złożoną raz na zawsze. Wypełnił przez to Prawo i zniósł potrzebę składania ofiar ze  zwierząt (Hbr 10,10).

Jakie jest główne przesłanie księgi?

Zasadniczym przesłaniem Księgi Kapłańskiej jest świętość. Księga pokazuje, że otrzymanie Bożego przebaczenia powinno prowadzić do nowego, "świętego" stylu życia. Po tym jak Izrael został odkupiony przez Boga, miał zostać oczyszczony i stać się ludem, którego poziom moralny odzwierciedla charakter Boga. Księga Kapłańska 19,2 wzywa: "Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz!". Bogu sprawia radość, kiedy się do Niego przybliżamy, ale musimy pamiętać, by robić to według Jego zasad.

Jak to odnieść do siebie?

Temat świętości jest aktualny i dziś, w czasach Nowego Testamentu. W 1 Liście Piotra 1,15-16 znajdujemy bezpośrednie nawiązanie do Księgi Kapłańskiej 19,2. Piotr pisze: "Ale w całym postępowaniu stańcie się wy również świętymi na wzór Świętego, który was powołał, gdyż jest napisane: Świętymi bądźcie, bo Ja jestem święty". Ci, który zostali odkupieni przez Boże miłosierdzie, składają dziś inne ofiary – z samych siebie (Rz 12,1).

Bóg nas odkupił i "poświęcił" (oddzielił) dla siebie, podobnie jak setki lat temu uczynił to z Izraelitami. Jezus złożył swoje życie w ofierze, przyjmując karę nam należną, abyśmy mogli otrzymać przebaczenie grzechów. Ci, którzy złożą ufność w Jego odkupieńczym dziele, stają się dziećmi Bożymi, zbawionymi przez Jego łaskę (Ef 2,8-9).

Jeśli jesteś Jego dzieckiem, Bóg chce, żebyś odzwierciedlał Jego charakter. Twoim zadaniem jest dążyć do świętości, tak jak było to powołaniem Izraelitów. Czy twoje życie o tym świadczy? Czy upodabniasz się do Tego, który jest doskonałym odbiciem Bożej świętości – do Jezusa?