Kto napisał tę księgę?

Według Talmudu (tradycji żydowskiej) Księgę Rut napisał prorok Samuel. Sam tekst księgi milczy na temat autora, jednak niezależnie od tego, kim on był, nie ulega wątpliwości, że znał się na sztuce opowiadania. Księga Rut zyskała sobie miano jednej z najpiękniejszych opowieści, jakie kiedykolwiek spisano.

Ostatnie słowa księgi odnoszą się do prawnuka Rut – Dawida (Rt 4,17-22). Wnioskujemy stąd, że została napisana już po jego namaszczeniu na króla. Genealogia znajdująca się na końcu Księgi Rut przedstawia rodowód Dawida począwszy od okresu sędziów, co było zapewne dodatkowym uzasadnieniem legalności jego władzy. Ponieważ nie znajdujemy wzmianki o Salomonie, niektórzy uznają, że napisano tę księgę jeszcze przed wstąpieniem Dawida na tron.

W jakich okolicznościach powstała?

Wydarzenia ukazane w Księdze Rut miały miejsce zapewne między 1160 a 1100 r. przed Chr., w późnym okresie sędziów (Rt 1,1). Był to mroczny okres, pełen cierpienia spowodowanego odstępstwem i niemoralnością Izraelitów. Nieszczęścia, jakich doświadczali, były częścią kary zesłanej przez Boga na jego niewierny lud. Księga Rut rozpoczyna się od opisu głodu, który zmusił rodzinę Noemi do opuszczenia Betlejem i zamieszkania w pobliskim Moabie. Ostatecznie Noemi wraz z Rut wraca do rodzinnej ziemi, ponieważ usłyszała, że: "Pan nawiedził swój lud, dając mu chleb" (Rt 1,6).

W Księdze Sędziów, będącej tłem dla wydarzeń opisanych w Księdze Rut, występuje czytelny schemat, na który składają się: grzech, niedola, nawrócenie, ocalenie i ponowne odstępstwo. Historia opisana w Księdze Rut świeci jednak własnym blaskiem, ukazując potęgę miłości, jaką Bóg okazuje wiernym spośród jego ludu. W miejsce obszernych opisów, jakie znajdujemy w Księdze Sędziów, narrator ukazuje tutaj krótką migawkę z dziejów Izraela – historię jednej rodziny z niewielkiej judzkiej mieściny.

Dlaczego Księga Rut odgrywa tak ważną rolę?

Historia ta została napisana z perspektywy Noemi. Każda osoba i każde wydarzenie ma z nią jakiś związek: śmierć męża i synów, trudna sytuacja synowych, powrót do Betlejem, Booz (jej krewny), ziemia, którą chce sprzedać, jej potomkowie i w końcu – jej Bóg. Jest to wyjątkowa opowieść biblijna, historia „przedstawiająca Boga widzianego oczami kobiety”¹.

Noemi jest swego rodzaju żeńskim odpowiednikiem postaci Hioba. Straciła wszystko: dom, męża, synów, a ponadto wszelkie środki utrzymania, a więc nawet więcej niż Hiob. Dołączyła do grona najbiedniejszych z biednych – została ubogą, pozbawioną perspektyw wdową. Pogrążona w smutku, nie dostrzegała daru, jaki Bóg postawił na jej drodze, a którym była jej synowa Rut.

Rut to uosobienie lojalnej miłości. Jej poruszająca deklaracja wierności (Rt 1,16-17), chociaż nie jest przysięgą małżeńską, jest czasem wykorzystywana podczas ceremonii ślubnych. Księga Rut pokazuje ogrom Bożej łaski. Bóg przyjmuje Rut do swojego narodu i daje jej honorowe miejsce pośród członków rodziny, w której miał się narodzić namaszczony przez Niego król – Dawid, a wiele lat później – Syn Boży, Jezus Chrystus (Mt 1,1.5).

Jakie jest główne przesłanie księgi?

Boga cieszy, kiedy jesteśmy Mu wierni w zwyczajnych, codziennych zmaganiach. Gdy w naszych relacjach odbijamy Jego charakter, przynosi Mu to chwałę. Ciężka praca i poświęcenie Rut, by zapewnić Noemi środki do życia, jest odzwierciedleniem Bożej opieki. Lojalność Booza wobec męża Noemi, który był jego krewnym, stanowi odbicie Bożej wierności. Plan Noemi dotyczący przyszłości Rut odzwierciedla bezinteresowną Bożą miłość.

Księga Rut miała przypominać Izraelitom o błogosławieństwie wynikającym z posłuszeństwa. Ukazuje przepełnioną miłością naturę ich Boga. Jest dowodem na to, że Bóg odpowiada na wołanie swojego ludu i że zawsze dotrzymuje danego słowa. Obserwując, jak dba o Noemi i Rut − dwie wdowy bez żadnych perspektyw na przyszłość – odkrywamy, jak troszczy się o tych, których społeczeństwo odstawiło na boczny tor. Od nas oczekuje podobnej postawy (Jr 22,16; Jk 1,27).

Jak to odnieść do siebie?

Księga Rut powstała w czasie, kiedy w postępowaniu Izraelitów dominowała bezbożność i bezmyślność. Jej przesłanie jest wołaniem o nawrócenie i wierność Bogu nawet w trudnych czasach. Wołanie to jest aktualne i dzisiaj.

Należymy do miłującego, wiernego, potężnego Boga, który troszczy się o swoje dzieci. Podobnie jak to było w przypadku Rut i Booza, jesteśmy powołani, by na łaskę Bożą odpowiedzieć życiem według jego wartości, niezależnie od trendów kulturowych, w jakich przyszło nam żyć. Czy jesteś gotów?