Kto napisał tę księgę?

Księga Daniela, nazwana imieniem swojego autora, opisuje wydarzenia z okresu niewoli babilońskiej. Daniel został uprowadzony do Babilonu wraz z grupą obiecującej judzkiej młodzieży z wysokiego rodu. Najeźdźcy uznali, że mogą okazać się zdatni do służby urzędniczej (Dn 1,3-4). Po przybyciu na miejsce, nadzorca służby dworskiej zmienił imię głównego bohatera na Belteszassar, aby łatwiej było mu wrosnąć w nowe środowisko (Dn 1,7).

Daniel spędził na dworze cały siedemdziesięcioletni okres niewoli babilońskiej (Dn 1,21; 9,2), z biegiem czasu stając się jednym z głównych ministrów imperium (Dn 6,1). Daniel spisywał swoje doświadczenia i proroctwa z myślą o pozostałych żydowskich wygnańcach. Wysoka pozycja na dworze otwarła mu drzwi do najwyższych warstw społeczeństwa. Wierna służba Bogu w otoczeniu obcej kultury wyróżnia postać Daniela na tle innych postaci Starego Testamentu. Opis jego działalności nie zawiera wzmianki o najmniejszym nawet uchybieniu.

W jakich okolicznościach powstała?

W 605 r. przed Chr. Babilończycy uprowadzili grupę młodzieńców, w tym Daniela i jego trzech przyjaciół (znanych pod ich babilońskimi imionami jako Szadrak, Meszak i Abed-Nego), do stolicy imperium. Deportacja ta była pierwszym z trzech (605, 597 i 586 r. przed Chr.) etapów wygnania. Babilończycy uprowadzili wtedy także nielojalnego króla Jojakima (zob. 2 Krl 23,36-24,2). Nastoletni Daniel znalazł się w otoczeniu wysoko rozwiniętej, politeistycznej kultury. Okazji do moralnego i duchowego kompromisu było wiele. Daniel trzymał się jednak mocno swojej wiary. Dał temu wyraz w takich kwestiach, jak czystość spożywanych pokarmów czy rytm codziennych modlitw (Dn 1,8-16; 6,6-12).

Dlaczego Księga Daniela odgrywa tak ważną rolę?

Jako jedna z niewielu w Biblii, księga ta opisuje wydarzenia mające miejsce w czasie Bożego sądu (wiele ksiąg zapowiada sąd, a kilka przedstawia wydarzenia z perspektywy czasu). Jest to historia przymusowego emigranta, Izraelity żyjącego w obcej ziemi. Ukazuje kontrast między pogańską kulturą a pobożnością Daniela. Opisuje też epizod z życia aroganckiego króla Nabuchodonozora, jego niespodziewany upadek i spotkanie z żywym Bogiem. Pogańskie tło księgi służy jako kontrast dla Bożej mocy, prawdy i majestatu. Księga Daniela pokazuje, że Bóg Izraela jest wszechmocnym władcą nieba i ziemi (Dn 4,17). Jest to prawdą nawet w dalekim kraju, we wrogim środowisku, w chwilach prób i wyzwań.

Jakie jest główne przesłanie księgi?

Na tle pozostałych tekstów starotestamentowych Księga Daniela stanowi nietypową mieszankę. Zaczyna się jako zapis historyczny, ale w siódmym rozdziale zmienia nagle charakter na prorocki i przedstawia wizję odległych wydarzeń. Fragment w Księdze Daniela 9,24-27 ukazuje zaskakująco szczegółowe informacje dotyczące przyjścia i działalności Mesjasza. Przez obie części księgi przewija się jeden zasadniczy wątek: Bóg jest absolutnym Panem historii, władcą nad wszystkimi narodami. Temat ten powraca przy takich okazjach, jak ocalenie Daniela z lwiej jamy, uratowanie jego przyjaciół z ognistego pieca czy zapowiadane przyjście Mesjasza (zwanego w księdze "Przedwiecznym"), który wybawi swój lud z mocy zła (Dn 3,23-30; 6,19-23; 7,9-22).

Jak to odnieść do siebie?

Daniel i jego przyjaciele zostali zmuszeni do życia w Babilonie, z dala od ojczystej ziemi. Pod koniec księgi autor przepowiada, że Ziemię Obiecaną dotknie w przyszłości nowa fala udręk (Dn 11,31). Niezależnie od przebiegu tych wydarzeń, zawsze były one skutkiem grzechu ludu Bożego.

W jakich sprawach doświadczyłeś gorzkich konsekwencji własnego grzechu? Czy miałeś czasem wrażenie, że Bóg pozostawił cię samemu sobie? Księga Daniela pokazuje, jak wiernie stać przy Bogu nawet w najtrudniejszych chwilach i jak nie stracić nadziei, choć na horyzoncie nie widać rozwiązania dla przytłaczających nas problemów.