Kto napisał tę księgę?

Na temat Habakuka wiemy niewiele. Imię to jest wymienione w księdze dwukrotnie. Za każdym razem autor pisze o sobie “prorok Habakuk” (Ha 1,1; 3,1), co wydaje się sugerować, że posługa prorocka była jego życiowym powołaniem. Może to również znaczyć, że wiedzę na temat Prawa Mojżeszowego zdobył w szkole prorockiej, która powstała po śmierci Samuela (1 Sm 19,20; 2 Krl 4,38). Habakuk mógł być także kapłanem w świątyni w Jerozolimie. Taki wniosek można wysnuć na podstawie ostatniego wersetu księgi. Zawiera on adnotację typową dla psalmów: “Uwaga muzyczna. Kierownikowi chóru. Na instrumenty strunowe” (Ha 3,19), co wskazuje na zastosowanie tej modlitwy w liturgii świątynnej.

W jakich okolicznościach powstała?

Określenie daty powstania Księgi Habakuka jest łatwiejsze niż w przypadku większości ksiąg prorockich. Autor wielokrotnie wspomina o nadchodzącym najeździe babilońskim (Ha 1,6; 2,1; 3,16), a więc o wydarzeniu, którego początek przypadł na rok 605 przed Chr. W roku 586 przed Chr. stolica Judy, Jerozolima, została całkowicie zniszczona. Sposób, w jaki Habakuk opisuje Judę, świadczy, iż był to bardzo trudny okres w jej historii. Stąd wniosek, że księga powstała właśnie w okresie najazdu babilońskiego. Habakuk prorokował najprawdopodobniej podczas pierwszych lat rządów bezbożnego króla Jojakima (609-598 r. przed Chr.).

Proroctwo Habakuka jest skierowane do narodu, który stoi na skraju katastrofy. Choć północne Królestwo Izraela zostało zniszczone w 722 r. przed Chr., przynajmniej w Judzie ostała się część ludu Bożego. Teraz jednak stali w obliczu kolejnego najazdu. Oddani Bogu ludzie, tacy jak Habakuk, próbowali dociec sensu Bożych działań. Czyż Bóg nie dał im tej ziemi na zawsze? Dlaczego chce im ją odebrać? Modlitwa Habakuka za wierną resztkę Bożego ludu, stojącą w obliczu upadku ich kraju, jest świadectwem niegasnącej ufności i nadziei.

Dlaczego Księga Habakuka odgrywa tak ważną rolę?

Księga Habakuka jest jednym z najbardziej intrygujących tekstów w całej Biblii. Zawiera ona długi i niezwykle szczery dialog z Bogiem (rozdziały 1-2). Habakuk zwraca się do Boga, zaniepokojony Bożą “bezczynnością” w świecie. Chciałby ujrzeć, jak Bóg wymierza sprawiedliwość tym, którzy czynią zło. Swoje zniecierpliwienie wyraża w formie osobistej modlitwy, pełnej pytań i wątpliwości, ale potem przekuwa je w psalm uwielbienia dla Boga. W przeciwieństwie do proroka Jonasza, ze swoimi rozterkami przychodzi do Boga, zamiast uciekać od Niego.

Jakie jest główne przesłanie księgi?

Rozmyślając nad stanem swojego narodu, Habakuk miał wiele powodów do niepokoju. Wokół rozkwitało zło, a tymczasem Bóg trwał w zastanawiającym bezruchu. Dlaczego milczy? Jak długo będzie tolerował taką sytuację? Bóg odpowiedział na pytania Habakuka. Już wkrótce miał wkroczyć do sytuacji (Ha 2,2-3). Posyła Babilończyków, by w Jego imieniu zaprowadzili sprawiedliwość. Ich rękami dokona sądu nad niegodziwymi mieszkańcami Judy.

Księga Habakuka przedstawia kontrastowy obraz: zadufany w sobie naród dozna upokorzenia, podczas gdy sprawiedliwi ostoją się dzięki wierze w Boga (Ha 2,4). Bóg zapewnia proroka, że wkrótce rozprawi się ze złem i zaprowadzi sprawiedliwość. Jest to zachęta dla wierzących w każdych czasach, by czekać na Boga, ufając, że w końcowym rozrachunku wszystko “współdziała dla ich dobra” (Rz 8,28).

Jak to odnieść do siebie?

Wielu z nas zadaje Bogu podobne pytanie jak Habakuk: “Dlaczego na zło spoglądasz bezczynnie?” (Ha 1,3). Wszyscy doświadczamy skutków panoszącego się w tym świecie zła. Każdy z nas nosi na sobie jego ślady. Żyjąc we wrogiej Bożym wartościom kulturze, w poczuciu, że Bóg “jest daleko”, pozwalamy, by wpływało to na nasze życiowe priorytety i wybory. Księga Habakuka przypomina nam jednak, że nie ma tak mrocznego miejsca ani tak grubego muru, by nie przeniknęła przez niego potężna Boża łaska.