Kto napisał tę księgę?

Podobnie jak obie Księgi Samuela, również 1 i 2 Księga Królewska początkowo tworzyły jedną całość. W Biblii Hebrajskiej księga ta stanowiła dalszy ciąg historii rozpoczętej w Księdze Samuela. W Septuagincie podzielono tekst księgi na dwie części. Określenie "Królewska" pochodzi z Wulgaty, czyli z łacińskiego przekładu Biblii dokonanego przez Hieronima.

Nie wiadomo, kto napisał 1 i 2 Księgę Królewską, chociaż niektórzy komentatorzy biblijni jako możliwych autorów wysuwają Ezdrasza, Ezechiela lub Jeremiasza. Ponieważ całość obejmuje okres ponad 400 lat, przy gromadzeniu źródeł skorzystano z różnych wcześniejszych dokumentów. Poszlaki wynikające ze stylu literackiego, przewijających się tematów, a także rodzaju wykorzystanych materiałów, wskazują raczej na jedną osobę odpowiedzialną za zgromadzenie i spisanie całości, nie zaś grupę osób. Kompilacji rękopisów dokonano, kiedy Boży lud przebywał na wygnaniu w Babilonie (zob. następny rozdział), jednak spisywanie tej księgi ukończono dopiero w ciągu około dwóch dekad po tym, jak Babilończycy w trzydziestym siódmym roku niewoli (560 r. przed Chr.) wypuścili na wolność króla Jojakina.¹

W jakich okolicznościach powstała?

1 Księgę Królewską rozpoczyna opis ostatnich dni króla Dawida (około 971 r. przed Chr.) i intryg związanych z przekazaniem władzy. Po śmierci Dawida (1 Krl 2,10) na tron wstąpił Salomon, stając się silnym i mądrym władcą. Początkowy okres jego rządów to złoty wiek w dziejach Izraela. Jego potęga militarna i wpływy gospodarcze nie napotykały niemal żadnych przeszkód, zaś kraje ościenne nie stanowiły poważniejszego zagrożenia.

Wkrótce po śmierci Salomona w 931 r. przed Chr. (1 Krl 11,43), królestwo zostało podzielone na część północną (Izrael) i południową (Juda). 1 Księga Królewska opisuje dzieje podzielonego królestwa aż do roku 853 przed Chr.

Dlaczego 1 Księga Królewska odgrywa tak ważną rolę?

Ci królowie, którzy byli wierni Bożemu Prawu, doświadczali błogosławieństwa, natomiast władcy, którzy odrzucali Boga, sprowadzali na naród przekleństwo.

1 Księga Królewska ukazuje relację między Bogiem a Salomonem, podkreślając niezwykłą mądrość i bogactwo, jakich Bóg mu udzielił. Sława Salomona dotarła daleko poza granice Izraela, aż na tereny dzisiejszego Jemenu, a więc regionu, z którego przypuszczalnie pochodziła królowa Saby (1 Krl 10,1-13). Liczne żony Salomona i jego ogromny harem − będące przedmiotem wielu legend − przyczyniły się do odejścia króla od wiary w późniejszych latach życia. Zanim jednak to nastąpiło, Salomon wybudował Bogu Świątynię, miejsce, które Bóg wybrał na swoje "mieszkanie". 1 Księga Królewska wprowadza również na scenę dziejów proroka Eliasza, który ogłosił Boży sąd nas królem Achabem, zdegenerowanym władcą północnego królestwa. Eliasz dokonywał wielu cudów, spośród których najbardziej znanym jest dramatyczna konfrontacja z fałszywymi prorokami Baala na górze Karmel (1 Krl 18,1-46)

Jakie jest główne przesłanie księgi?

1 Księga Królewska powstała jako "zapis dziejów, ale co ważniejsze, są to dzieje, z których płynie duchowa lekcja"². Podobnie jak w przypadku pozostałych ksiąg historycznych, spisana tutaj historia miała nie tylko dokumentować przeszłe wydarzenia, ale także przekazywać ponadczasowe przesłanie.

W Księgach Królewskich każdy z opisanych władców oceniony jest na podstawie "sposobu w jaki traktował swoją, wynikającą z przymierza, odpowiedzialność za przestrzeganie Bożego Prawa. Najważniejsze kryterium brzmiało: czy 'czynił zło' czy też 'to, co sprawiedliwe w oczach Pana'"³. Łatwo zauważyć ostrą naganę udzieloną niektórym władcom. Takie wartościowanie z pewnością odbiega od współczesnych reguł pisarstwa historycznego.

Oprócz opisu dokonań poszczególnych królów, znajdziemy tu wiele na temat działalności proroków. Byli to jakby ambasadorowie Boga, przekazujący Jego poselstwo w ważnych dla narodu chwilach. Zazwyczaj ich misja skierowana była do władców o "twardym" sercu. To właśnie z perspektywy proroków, którzy w swoich wypowiedziach zawsze łączyli aktualny stan narodu z wiernością (lub niewiernością) władcy, poznajemy historię Izraela i Judy.

Jak to odnieść do siebie?

Salomon zasłynął jako najmądrzejszy człowiek swoich czasów. Zapewne należał również do najbogatszych władców starożytnego Bliskiego Wschodu. Cieszył się niezwykłą przychylnością Boga, ale jego spuścizna – z powodu niewierności w późniejszym okresie życia – utraciła wiele ze swojej świetności. Salomon otwarcie sprzeciwił się Bożemu nakazowi, by król "nie miał zbyt wielu żon" (Pwt 17,17), żeniąc się z licznymi cudzoziemkami. W 1 Księdze Królewskiej znajdujemy smutne słowa: "Kiedy Salomon zestarzał się, żony zwróciły jego serce ku bogom obcym (…)" (1 Krl 11,4). Król zaczął bardziej polegać na swoim majątku, sile militarnej i politycznych przymierzach, zamiast na Bogu, który udzielił mu swoich błogosławieństw. Skupił się na darach, zapominając o ich Dawcy.

Jak często postępujesz podobnie? Czy zdarza się, że lekceważysz Boże przykazania? Poświęć teraz czas, by przypomnieć sobie otrzymane błogosławieństwa, a potem podziękuj za nie Bogu. Niech to Bóg, a nie twój majątek czy pozycja społeczna, będzie źródłem satysfakcji i znaczenia w twoim życiu. Jedni wolą rydwan, drudzy konie, a nasza siła w imieniu Pana, Boga naszego. (Ps 20,8)