Kto jest autorem księgi?
Ponieważ autor nie ujawnia swojego imienia, wspominając tylko, że jest “nauczycielem” (inaczej: “kaznodzieją” [hebr. qohelet; gr. ekklesiastes]), nie mamy pewności, spod czyjego pióra wyszła ta frapująca księga mądrościowa. Wydaje się jednak, że nic nie stoi na przeszkodzie, by przyjąć autorstwo izraelskiego króla Salomona. Autor księgi przedstawia się jako syn Dawida i król w Jerozolimie (Księga Koheleta 1,1.12). Podkreśla także mądrość jaką otrzymał od Jahwe (1,16), swoje osiągnięcia architektoniczne (2,4-6) i bogactwo (2,7-8). Wszystko to koresponduje z tym, co wiemy na temat dokonań króla Salomona.
Jaki gatunek literacki reprezentuje Księga Koheleta?
Księgę tę najlepiej chyba odczytywać jako “pamiętniki” Salomona, będące zbiorem jego osobistych refleksji na temat sensu życia. Autor przelewa na karty swojej księgi wnioski, do jakich doszedł w wyniku obserwacji różnych grup ludzi i kosztowania życia w jego najróżniejszych aspektach. Swoimi przemyśleniami dzieli się z tymi, dla których takie poszukiwania – ze względów czasowych i finansowych – nie byłyby możliwe.
Gdzie ją napisano?
Jeśli autorem jest Salomon, to najbardziej prawdopodobnym miejscem powstania tej księgi jest stolica królestwa Izraela, Jerozolima.
Kiedy powstała?
Swoje pamiętniki Salomon spisał najpewniej pod koniec życia, czyli około roku 925 przed Chrystusem. U kresu ziemskiej wędrówki król podsumowuje różne etapy swojego życia, nie pomijając okresu, w którym nie był wierny Bogu i Jego przykazaniom.
W jakim celu napisano Księgę Koheleta?
Starożytny kaznodzieja spisał swoje refleksje, by pokazać, że życie bez Boga jest pozbawione znaczenia. W wierszu 2,11 czytamy:
Gdy się przyjrzałem wszystkim dziełom, których dokonały moje ręce, gdy popatrzyłem na majętność, którą gromadziłem z takim trudem, stwierdziłem, że wszystko to marność i pogoń za wiatrem. Nie ma z tego żadnego pożytku pod słońcem. [tłum. Biblii Warszawsko-Praskiej]
Swoje rozważania Salomon podsumowuje w następujący sposób (12,13):
Wysłuchawszy tego wszystkiego, bój się Boga i przestrzegaj Jego przykazań, bo jest to obowiązek każdego człowieka.
Życie, w którym lekceważy się Boga i Jego zasady, prowadzi do frustracji i rozpaczy. W tym świecie nie znajdzie się nic, co by w sposób trwały mogło zaspokoić pragnienia ludzkiego serca.
Kiedy jednak człowiek żyje blisko Boga, w zgodzie z Jego wskazaniami, w postawie wdzięczności za dary, których udziela mu Stwórca, jego ziemska egzystencja może nabrać kolorów – i to niezależnie od okoliczności, które go spotykają. Dla ludzi wierzących prawda o Bożej suwerenności i naszej całkowitej zależności od Niego (Księga Koheleta 3,1-8) jest źródłem pokoju.
Na podstawie: Charles R. Swindoll, Living on the Ragged Edge: Finding Joy in a World Gone Mad Workbook, Nashville: Nelson Reference Electronic, A Division of Thomas Nelson, Inc., 2005, s. 3. Copyright © 2005 Charles R. Swindoll, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone.